Een elektrische auto leasen voor €130 per maand, zonder aanbetaling?
In Frankrijk kan het al een tijdje, en loopt dit project helaas al bijna ten einde. Het zogeheten ‘social leasing’ biedt huishoudens met een laag of middeninkomen toegang tot een elektrische auto tegen sterk gereduceerde tarieven. Volgens nieuwe cijfers van Transport & Environment (T&E) kan deze aanpak miljoenen Europeanen helpen overstappen op elektrisch vervoer — mits overheden tijdig en doordacht beleid maken. Ook de Europese autobranche ziet kansen. Is dit het keerpunt voor inclusieve elektrificatie?
Wat is social leasing en waarom komt het nu in beeld?
Social leasing is een vorm van leasen waarbij overheden meebetalen aan het maandbedrag van een elektrische auto. Niet via een eenmalige aankoopsubsidie, maar als doorlopende ondersteuning over meerdere jaren. De doelgroep: huishoudens die wel een auto nodig hebben, maar zich geen elektrische kunnen veroorloven — zelfs niet met de bestaande aanschafsubsidies.
Het idee is simpel: maak elektrisch rijden bereikbaar voor mensen die anders vastzitten aan vervuilende én dure fossiele voertuigen. T&E, een toonaangevende Europese milieuorganisatie, pleit ervoor om dit beleid Europees op te schalen. Frankrijk zette in 2023 de toon met een succesvolle pilot: 90.000 aanmeldingen in zes weken voor EV’s vanaf €100 per maand.
Wie zijn de ‘transport kwetsbaren’?
Volgens een analyse van het Öko-Institut in opdracht van T&E behoren zo’n 20 miljoen Europeanen tot de ‘transportkwetsbare’ groep. Dat zijn volwassenen die:
- in een huishouden met een auto leven,
- in een landelijke of buitenstedelijke regio wonen,
- en in de onderste vier inkomensgroepen vallen.
Voor deze groep is de auto vaak onmisbaar — bijvoorbeeld voor woon-werkverkeer of mantelzorg. Tegelijkertijd zijn ze extra kwetsbaar voor brandstofprijsstijgingen. De invoering van het nieuwe Europese emissiehandelssysteem ETS2, dat fossiele brandstoffen vanaf 2027 flink duurder maakt, zal deze druk verder vergroten.
Social leasing kan hier uitkomst bieden, stelt T&E, door betaalbare EV’s toegankelijk te maken vóórdat die prijsverhoging voelbaar wordt.
Financiering via ETS2: hoe realistisch is dat?
ETS2 is het nieuwe emissiehandelssysteem dat CO₂-uitstoot in gebouwde omgeving en transport vanaf 2027 gaat belasten. T&E becijfert dat alleen al in de vijf grootste EU-landen (Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje en Polen) tot 2032 circa €16 miljard beschikbaar kan komen uit ETS2-opbrengsten. Dat zou voldoende zijn om 1,5 tot 3 miljoen EV’s via social leasing te financieren — met een gemiddelde subsidie van €5.000 per voertuig.
De organisatie pleit ervoor om een deel van deze middelen naar voren te halen, via zogeheten ‘frontloading’: al in 2025 en 2026 investeren, zodat kwetsbare huishoudens de overstap kunnen maken voordat de brandstofprijzen door ETS2 daadwerkelijk worden verhoogd.
Waarom ook de industrie achter social leasing staat
Niet alleen milieuorganisaties zien de potentie van social leasing. Ook de ACEA, de brancheorganisatie van Europese autofabrikanten, publiceerde in maart 2025 een aanbeveling waarin ze social leasing onderschrijven als nuttig beleidsinstrument — mits het deel uitmaakt van een breder industrieel beleid.
De sector wijst erop dat een structurele vraag vanuit lagere inkomensgroepen autofabrikanten meer zekerheid geeft om te investeren in compacte, betaalbare EV-modellen. Dat is geen detail: het succes van social leasing hangt mede af van de beschikbaarheid van geschikte voertuigen onder de €25.000. Europese merken als Citroën (ë-C3), Fiat (Grande Panda), Renault (R4, R5, en later de Twingo Electric) en Volkswagen (toekomstige ID.1) hebben dit segment inmiddels in het vizier.
Hoe ontwerp je een eerlijk en effectief social-leasing programma?
Een succesvol social leasing-programma vereist meer dan alleen geld. De regeling moet goed worden afgestemd op de nationale context. In Frankrijk werd gekozen voor:
- een maandbedrag vanaf €100,
- zonder aanbetaling,
- voor EV’s tot €25.000,
- een looptijd van minimaal zes jaar.
Volgens T&E zijn maandtarieven van €130–215 realistisch in andere landen, bij een subsidie van €5.000 en verlaging van de btw op EV-leasing. Belangrijk is ook dat overheden duidelijke criteria hanteren voor wie in aanmerking komt: bijvoorbeeld inkomen, woonplaats en autobezit. Zonder duidelijke focus kan het budget snel verdampen naar doelgroepen die de hulp minder hard nodig hebben.
Niet de enige oplossing – maar wel een belangrijke hefboom
Social leasing is geen wondermiddel. Het vervangt geen openbaar vervoer, fietsbeleid of sloopregelingen. Maar het is wél een effectieve hefboom om snel CO₂-winst te boeken bij een doelgroep die anders pas als laatste mee zou doen aan de elektrificatie.
In de huidige praktijk profiteren vooral hogere inkomens van aankoopsubsidies en stimuleringsregelingen voor EV’s. Met social leasing kunnen overheden het roer omgooien: van generieke kortingen naar gericht beleid dat aansluit bij daadwerkelijke behoefte en draagkracht.
Zou social leasing ook iets voor Nederland zijn?
Natuurlijk zou zo’n regeling ook in Nederland uitkomst kunnen bieden. Ons wagenpark is relatief oud, wat inhoudt dat de gemiddelde Nederlander niet al te veel geld voor zijn auto beschikbaar heeft. Dat maakt de drempel voor de aanschaf van een elektrische auto – nieuw of jong gebruikt – des te groter. En dan is social leasing een interessant, drempelverlagend alternatief.
Nederland kent op dit moment geen landelijke regeling die social leasing ook maar een beetje benadert. Er zijn wel private initiatieven en verschillende lokale experimenten, zoals in de gemeente Utrecht. Het Nationaal Klimaatplan dat voor eind juni 2025 bij de EU moet worden ingediend, biedt een uitgelezen kans om social leasing alsnog op te nemen als maatregel, mede gefinancierd via ETS2.
Wat voor Nederland net zo goed geldt als elders: de maatschappelijke winst van elektrificatie is het grootst als iedereen kan meedoen. Zeker in buitengebieden, waar openbaar vervoer steeds vaker ontbreekt en energiearmoede al langer een knelpunt is, zou social leasing het verschil kunnen maken.
Dit artikel verscheen als eerste op: evupdate.nl
