Een faillissement zegt veel. Maar als het om Northvolt gaat, zegt het alles. Het Zweedse paradepaardje van de Europese accuproductie ligt plat, en de inboedel gaat in de verkoop. Tegelijk sputteren andere projecten, zoals Britishvolt en Italvolt, of worden teruggeschaald. Wat ooit een golf van industriële vernieuwing leek, ontaardt nu in een serie waarschuwingen. Voor de productie van elektrische auto’s in Europa betekent dit: minder controle, meer onzekerheid.
Van hoop naar hoofdpijn
Europa begon met torenhoge ambities. Onder leiding van de European Battery Alliance werd vanaf 2017 hard gewerkt aan een eigen accu-industrie. Grote fabrikanten, start-ups en overheden investeerden samen miljarden. Projecten in Zweden, het VK, Duitsland en Italië moesten tegenwicht bieden aan de Aziatische dominantie.
Maar na een fase van optimisme begon het te haperen. Britishvolt kreeg zijn financiering niet rond, Italvolt kwam nauwelijks voorbij de tekentafel, ACC moest plannen bijstellen en Northvolt kon zijn beloftes niet waarmaken. De oorzaken zijn divers: trage vergunningen, onzeker beleid, gebrek aan grondstoffen, en vooral: zware internationale concurrentie.
- Northvolt (Zweden): gesteund door Volkswagen en BMW, maar nu failliet
- Britishvolt (VK): nooit uit de financieringsfase gekomen
- Italvolt (Italië): project zonder concrete bouwstart
- ACC (Frans-Duits): plannen deels teruggeschroefd
De gevolgen kunnen ver gaan. Onze plannen om economisch minder afhankelijk te worden, lopen averij op. Bovendien zijn er naast een aantal dromen ook ettelijke miljarden door het putje gespoeld.
China nog steeds spelbepalend
China produceert momenteel meer dan 80 procent van alle accucellen wereldwijd. Maar daar stopt het niet. Ook het mijnen en de raffinage en verwerking van de kritieke grondstoffen – lithium, kobalt, nikkel – is grotendeels in Chinese handen. De Europese fabrieken blijven grotendeels afhankelijk van die toelevering.
- China domineert ook de tussenstappen in de toeleveringsketen
- Europese projecten blijven afhankelijk van Chinese raffinagecapaciteit
- Traceerbaarheid en transparantie blijven hierdoor problematisch
Volgens cijfers van ACEA produceert Europa zelf amper drie procent van de accucellen voor EV’s. Brussel waarschuwt intussen voor een nieuwe afhankelijkheidscrisis. Als er niet wordt ingegrepen, dreigt de EU tegen 2030 net zo afhankelijk te worden van Chinese accu’s als zij ooit was van Russisch gas.
De Amerikaanse verleiding
De Inflation Reduction Act van 2022 bracht een ware investeringsgolf op gang in de Amerikaanse energietransitie. Europese bedrijven, waaronder Northvolt, zagen in de miljarden aan subsidies en belastingvoordelen een aantrekkelijk alternatief voor uitbreiding. Een nieuwe fabriek in Michigan leek een logische stap – tot het politieke tij keerde.
Sinds Donald Trump begin 2025 zijn tweede ambtstermijn aanving, is het klimaatbeleid van de VS drastisch gewijzigd. Fondsen uit de IRA zijn per decreet bevroren, belastingvoordelen voor elektrische voertuigen en schone energie staan onder druk. Met wetsvoorstellen als de “One Big Beautiful Bill Act” wil Trump het beleid van zijn voorganger systematisch ontmantelen.
- IRA-gelden bevroren per Executive Order 14154
- Belastingvoordelen voor EV’s en duurzame energie onder vuur
- Nieuwe wetgeving (“One Big Beautiful Bill Act”) ondermijnt groene sector
De gevolgen zijn concreet: miljardenprojecten zijn geannuleerd, aandelen van zonne-energiebedrijven kelderen. Wat eerst een veilige haven leek, is plots een risicogebied geworden. Voor Europese accubouwers betekent dit dat wie inzet op Amerika, gokt op een politieke stabiliteit die er simpelweg niet is. Ook al staan we over 3 jaar alweer voor de volgende presidentsverkiezingen.
Dilemma voor Europese automobielindustrie blijft
De Europese auto-industrie staat voor een strategisch dilemma. Zonder grip op de accuproductie wordt ze kwetsbaar voor prijsvolatiliteit, toeleveringsproblemen en technologische afhankelijkheid.
Chinese merken, die controle hebben over de hele keten, winnen nog steeds terrein op Europese bodem. Innovatie, werkgelegenheid en industriële kennis dreigen weg te lekken. Accu’s zijn niet zomaar onderdelen – ze zijn de kerntechnologie van de elektrische aandrijflijn. Wie die uit handen geeft, verliest de regie over mobiliteit.
Welke uitwegen hebben we nog?
Europa beschikt nog steeds over kapitaal, kennis en markt. Maar succes hangt nu af van snelheid en politieke wil. Enkele mogelijke routes:
- Grondstoffenbeleid: via de Critical Raw Materials Act investeren in eigen mijnbouw, verwerking en recycling.
- Gerichte steun: projecten onder de Net-Zero Industry Act en IPCEI’s sneller goedkeuren en financieren.
- Samenwerkingen: joint ventures met Aziatische producenten op Europese bodem.
- Recycling stimuleren: inzet op circulaire systemen die materialen herwinnen uit oude accu’s.
- Vergunningen versnellen: procedures inkorten en stroomzekerheid garanderen.
Duurdere accu’s, dus weer minder keus?
De gevolgen zijn tastbaar. Accu’s worden duurder, leveringszekerheid daalt. Als productieketens elders liggen, is duurzaamheid nu eenmaal moeilijker te garanderen. Voor de EV-producenten betekent dit dat ze minder grip hebben op prijs, levertijd en kwaliteit. En dat vertaalt zich uiteraard naar het aanbod voor de consument.
- EV-prijzen onder druk
- Leveringen stroever
- Minder grip op kwaliteit en transparantie
Tegelijk komen ook innovaties trager op de markt als Europa afhankelijk blijft van externe partijen. Wie voorop wil blijven lopen, moet ook zelf kunnen produceren – niet alleen inkopen. Zo simpel is het nog steeds.
Het is wachten op een volwassen strategie
De Europese accudroom is niet voorbij, maar moet zichzelf heruitvinden. En laten we hopen dat dat inderdaad gebeurt. Losse projecten zijn niet genoeg. Er is behoefte aan een gecoördineerde, realistische en volgehouden strategie – mét duidelijke keuzes. Alleen dan blijft Europa een serieuze speler op het wereldtoneel van elektrische mobiliteit.
Meer weten?
Voor meer informatie over de laatste ontwikkelingen omtrent de Europese accuproductie zou je onderstaande websites kunnen bezoeken:
- EVupdate.nl – De nieuwe Europese batterijverordening: wat verandert er?
Inzicht in de regels die vanaf 2024 gelden voor accuproductie, traceerbaarheid en duurzaamheid binnen de EU.
https://www.evupdate.nl/explainers/artikel/ev-accus-onder-de-loep-in-de-europese-batterijverordening - Change Inc. – Hoe krijgen we batterijen van Europese bodem?
Analyse van de moeizame Europese ambities voor accuproductie.
https://www.change.inc/energie/hoe-krijgen-we-batterijen-van-europese-bodem-40948 - The Brussels Times – EU’s Battery Alliance: Does it have a future after Northvolt’s financial crisis?
Achtergrond bij de gevolgen van het Northvolt-faillissement voor Europa’s batterijstrategie.
https://www.brusselstimes.com/1336018/eus-battery-alliance-does-it-have-a-future-after-northvolts-financial-crisis - ACEA – Fact sheet: EU battery supply chain and import reliance
Feiten en cijfers over de afhankelijkheid van Europa van buitenlandse accuproductie.
https://www.acea.auto/fact/fact-sheet-eu-battery-supply-chain-and-import-reliance/ - IEA – The battery industry has entered a new phase
Internationale blik op trends en verschuivingen binnen de wereldwijde accumarkt.
https://www.iea.org/commentaries/the-battery-industry-has-entered-a-new-phase - Euractiv – To remain on the battery map, EU must run a sprint and a marathon
Opinie en analyse over de noodzaak van versnelling in Europees accubeleid.
https://www.euractiv.com/section/electric-cars/opinion/to-remain-on-the-battery-map-eu-must-run-a-sprint-a-marathon/
Dit artikel verscheen als eerste op: evupdate.nl
